“เพียงใช้ชื่อเหมือนกัน ไม่ได้หมายความว่าผลลัพธ์จะเหมือนกัน”— ศ.ดร.กนก วงษ์ตระหง่าน
เรียบเรียงจากเรื่องเล่าของ ศ.ดร. กนก วงษ์ตระหง่าน รองประธานคณะที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ระหว่างเดินทางศึกษาดูงานการแก้ไขปัญหาความยากจนของจีนที่เมืองยวี้ซี มณฑลยูนนาน (4–10 ส.ค. 2568)
⸻
ไทย–จีน ทำ “เกษตรแปลงใหญ่” เหมือนกัน แต่ผลลัพธ์ต่างกัน
ศ.ดร. กนก เล่าว่า รัฐบาลไทยมีนโยบายผลักดันให้เกษตรกรรายเล็กรวมแปลงการผลิต เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพและลดต้นทุน แต่สิ่งที่เกิดขึ้นในความเป็นจริง “คนที่ได้ประโยชน์กลับเป็นเพียงผู้รวมแปลงจากมาตรการรัฐ” ทว่าประสิทธิภาพการผลิตไม่ได้ดีขึ้น ต้นทุนไม่ลดลง และผลผลิตไม่ได้เพิ่มขึ้นตามที่คาดหวัง
ตรงกันข้าม เกษตรแปลงใหญ่ของจีนเกิดจากการรวมพลังของเกษตรกรในหมู่บ้านอย่างแท้จริง เกษตรกรช่วยกันวางผังแปลงปลูก มีถนนคอนกรีตเข้าถึงทุกแปลง และคันคอนกรีตระหว่างแปลงที่เดินเข้าได้สะดวก ทุกครัวเรือนปลูกทั้งผักสวนครัวและข้าว โดยรัฐบาลเสริมแรงด้วยการรณรงค์เกษตรอินทรีย์ พร้อมสนับสนุนถังหมักปุ๋ยอินทรีย์ตั้งอยู่บนแปลงเลย
⸻
เหตุผลที่จีนทำได้ แต่ไทยยังไปไม่ถึง
แม้จะมีชื่อเรียกเหมือนกัน แต่หัวใจของ “เกษตรแปลงใหญ่” ในสองประเทศต่างกันชัดเจน — จีนเริ่มจากความสมัครใจและเห็นคุณค่าร่วมกันของเกษตรกร ขณะที่ไทยขับเคลื่อนเพราะแรงจูงใจจากมาตรการรัฐ ซึ่งไม่ได้สร้างความสามารถในการแข่งขันอย่างแท้จริง โดยมีการรณรงค์เกษตรอินทรีย์อย่างจริงจัง หมักปุ๋ยอินทรีย์ตั้งอยู่บนแปลง เพื่อให้เกษตรกรใช้ปุ๋ยอินทรีย์ได้สะดวกและต่อเนื่อง “จีนทำเพราะเห็นประโยชน์ ไทยทำเพราะมีมาตรการรัฐที่ไม่ได้ทำให้เกิดประสิทธิภาพการผลิตจริง จบลงที่ความสามารถการแข่งขันของเกษตรแปลงใหญ่ของไทยไม่เกิดขึ้น แต่เกิดขึ้นในจีน”—ศ.ดร.กนก วงษ์ตระหง่าน
#ThePublisherTH#สำนักข่าวออนไลน์เพื่อสังคม#กนกวงษ์ตระหง่าน#เกษตรแปลงใหญ่
