“ทุกคนมีหน้าที่เสียภาษี”
แต่สุดท้าย…เงินที่เราจ่าย กลับถูกใช้กับเรื่องที่เราไม่เคยเลือก
—
จาก “เงินดิจิทัล“ ถึง ”ซื้อหนี้ NPL“
การใช้ภาษีในนามของประชาชน แต่…ประชาชนจำนวนมากกลับไม่เคยรู้สึกว่าได้เลือก!
ช่วงเวลาเกือบสองปีที่ผ่านมา…
รัฐบาลแพทองธารประกาศนโยบายใช้เงินก้อนโตหลายโครงการ เช่น
• แจกเงินดิจิทัล 10,000 บาท ใช้งบกว่า 300,000 ล้านบาท แจกมาแล้ว 2 เฟสแบบเงินสด กับการกระตุ้นเศรษฐกิจที่ได้ในระดับใบไม้ยังไหวน้อย กำลังจะเกิดหน้าเฟส 3 เป็นเงินดิจิทัล สำหรับคนอายุ 16-20 ปี 【1】
• ล่าสุดมีแผนซื้อหนี้เสีย NPL รายย่อย มูลค่าเริ่มต้น 4,000 ล้านบาท (เป้า 1.2 แสนล้านบาท)【2】
ทั้งหมดนี้มาพร้อมคำพูดเดิม:
“เพื่อช่วยประชาชน”
แต่คำถามคือ…
ประชาชนกลุ่มไหน? เงินที่รัฐใช้…คือเงินจากใคร? และใช้เพื่อใคร?
—
เงินหมื่นดิจิทัล = รัฐกู้ แจก แล้วเราเสียภาษีจ่ายคืน
แม้จะอ้างว่าโครงการเงินดิจิทัล 10,000 บาท
ไม้ทีการกู้เงิน แต่ในความเป็นจริง…
การจัดงบประมาณที่เพิ่มการขาดดุลทุกปี
คือบทสะท้อนว่ารัฐบาลต้องกู้มากขึ้น
เพื่อมาใช้กับโครงการประชานิยมเหล่านี้
เมื่อรายจ่ายเพิ่มขึ้น แต่รายรับไม่ได้เพิ่มตามไปด้วย
รัฐอาจต้อง ”ขยับภาษี“ หรือ ”ตัดงบด้านอื่น“ ในอนาคต
แปลว่า…คนที่จ่ายภาษีวันนี้
อาจต้องจ่ายเพิ่ม…เพื่อชดเชยเงินที่รัฐแจกในวันนี้
ที่สำคัญคนเหล่านั้น…อาจไม่ใช่คนที่ได้รับเงินที่รัฐแจกเลย
กลายเป็นว่า เราไม่ได้เสียภาษีแค่เพื่อพัฒนาประเทศ
แต่กำลังเสียเพื่อรักษานโยบาย หรือ รักษาหน้าของ ”นักการเมือง“?
—
แก้หนี้คนใช้เกินตัว = ใช้ภาษีคนใช้จ่ายระวัง
แผน “ซื้อหนี้เสีย” ที่รัฐต้องการ ”ล้างหนี้“ ให้คนเหล่านั้นเริ่มต้นชีวิตใหม่
แต่ข้อเท็จจริงคือ…
• หนี้ส่วนใหญ่คือ หนี้บัตรเครดิต【3】
• เกิดจาก พฤติกรรมบริโภคส่วนบุคคล
• รัฐจ่ายหนี้แทน ผ่าน ธนาคารของรัฐ ด้วยเงินภาษี
ถามง่าย ๆ ว่า…
คนที่อดทนใช้หนี้มา 5 ปีแล้ว…
ควรจะรู้สึกยังไงกับคนที่หยุดจ่าย แล้วให้รัฐช่วย?
หนี้ใหม่ที่ให้กู้ต่อ…
จะกลายเป็น NPL อีกครั้งหรือไม่?
นี่คือสัญญาณที่รัฐส่งว่า…
”ใช้หนี้ให้เหนื่อยทำไม…เดี๋ยวรัฐก็ล้างให้“ มันใช่หรือ?
—
งบประมาณไม่พอ…หนี้สาธารณะพุ่ง
สุดท้าย “รัฐจะกลับมาหาเราอีก”
งบประมาณขาดดุลต่อเนื่อง…ในรัฐบาลแพทองธารจัดงบมาแล้วสามครั้ง
รวมขาดดุลแล้วมากกว่า 2.4 ล้านล้านบาท
หนี้สาธารณะพุ่งเข้าใกล้ 70% ต่อ GDP【4】
และรัฐเริ่มพูดถึงการ “ขยายฐานภาษี”
เช่น
• เก็บภาษีเพิ่มจากมนุษย์เงินเดือน
• พิจารณาปรับ VAT เป็น 10%
• เก็บภาษีทรัพย์สินในรูปแบบใหม่
นั่นแปลว่า…รัฐใช้ภาษีเราเพื่อแจกตอนนี้ แล้วรีดจากเราหนักกว่าเดิมในวันหน้า
—
แล้ว ”ภาษี“ ในประเทศนี้ คือเครื่องมือเพื่อใคร?
คำถามสำคัญที่สุดในบทส่งท้ายซีรีส์คือ
เราจ่ายภาษีเพื่อการพัฒนาประเทศ…เพื่อสวัสดิการที่ดีขึ้น
หรือแค่ช่วยนักการเมือง…สร้างคะแนนนิยม
“ภาษีที่เราจ่าย…ถูกใช้สร้างอนาคตหรือซื้อเสียงล่วงหน้า?”
“รัฐวางนโยบายตอบคนทั้งประเทศ…หรือเอาใจแค่บางกลุ่ม?”
เพราะหากภาษีคือเครื่องมือสร้างประเทศ
การใช้ภาษีควรตอบโจทย์ในการสร้างอนาคต หรือความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นของคนทั้งชาติ
• สาธารณูปโภคที่ดีขึ้น
• ระบบรัฐสวัสดิการที่ทุกคนเข้าถึง
• โอกาสที่เป็นธรรมในการใช้ชีวิต
ฯลฯ
ถ้าเป็นแบบนั้น…เราจะยินดีจ่ายเสมอ
แต่ถ้ารัฐเอาภาษีมาแจกเพื่อ ”ช่วงชิงเสียง“
โดยไม่สนผลลัพธ์ความคุ้มค่าของประเทศ…
มากไปกว่าความคุ้มค่าทางการเมือง
ก็เท่ากับรัฐบาล…ใช้ภาษีเพื่อ “ตัวเอง” ไม่ใช่เพื่อพาประเทศไปข้างหน้า
ถ้าเป็นแบบนี้…เราก็มีสิทธิถามเหมือนกันว่า…เราจ่ายภาษีไปเพื่อใคร?
—
EP.5 นี้ไม่ใช่บทจบ…แต่คือบทเริ่มต้นของคำถาม
ถ้าโครงสร้างภาษีสะท้อนโครงสร้างอำนาจ
เราอาจไม่ต้องการรัฐที่ “ทำให้เราจ่ายเท่า ๆ กัน”
แต่เราต้องการรัฐที่ “เก็บจากทุกคนตามกำลัง และคืนกลับอย่างเป็นธรรม”
เรามีสิทธิถามว่า…
ภาษีของเรา…ถูกใช้อย่างยุติธรรมกับพวกเราจริงหรือ?
⸻
หมายเหตุ:
งานชิ้นนี้คือบทสนทนาระหว่าง “คนเขียน” และ “เครื่องมือ”
ที่ช่วยกันร่างคำถาม กลั่นความจริง และจัดวางเรื่องราว
เพราะเราเชื่อว่า…เครื่องมืออาจช่วย “มอง” ได้ไกล
แต่ “ความหมาย” ต้องมาจากคนเขียนเสมอ
—
เชิงอรรถ:
【1】รายงานจัดสรรงบประมาณ, สำนักงบประมาณ,มีนาคม 2568
【2】กระทรวงการคลัง, รายงานแผนบริหารหนี้ NPL, มีนาคม 2568
【3】TDRI, รายงานโครงสร้างหนี้ครัวเรือนไทย, 2566
【4】สำนักบริหารหนี้สาธารณะ, สถานะหนี้ พ.ศ. 2568 ไตรมาส 1
