“สองปีผ่านไป ยังไม่เห็นเจตจำนงผู้นำในการจัดการคอร์รัปชัน” คือคำกล่าวของ ดร.มานะ นิมิตรมงคล ที่สะท้อนความผิดหวังต่อท่าทีรัฐบาลจากกรณีตึกสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ถล่ม ซึ่งเปิดโปงปัญหาเชิงโครงสร้างของระบบราชการไทยที่คุ้นชินกับการ ‘ปล่อยผ่าน’ ความไม่ชอบมาพากล
“นายกฯ และเจ้าหน้าที่รัฐชินกับการปล่อยให้เรื่องมันเงียบ สุดท้ายคนผิดลอยนวล ข้าราชการดีท้อถอย คนโกงกลับร่าเริง…ประชาชนก็หมดหวัง”
ดร.มานะ ย้ำว่า เหตุการณ์นี้เป็นมากกว่าตึกถล่ม แต่เป็นสัญญาณเตือนว่าประเทศไทยไม่สามารถเดินหน้าต่อไปด้วยระบบที่ไร้การตรวจสอบ หน่วยงานภาครัฐยังคงใช้ภาษีประชาชนอย่างฟุ่มเฟือย เช่น กรณีตึก SKYY9 ของกองทุนประกันสังคมมูลค่ากว่า 7,000 ล้านบาท ตึกของสำนักงบประมาณ หรือแม้แต่โครงการสร้างอาคารใหม่ของสำนักงาน ป.ป.ท. มูลค่ากว่าพันล้านบาท ทั้งที่มีบุคลากรในกรุงเทพฯ ราว 400 คนเท่านั้น
“หน่วยงานรัฐหลายแห่งสร้างอาคารเกินจำเป็น ใช้งบประมาณเกินตัว บ้านเมืองจะไปไม่รอดถ้าไม่หยุดพฤติกรรมนี้”
“เขียนแบบโดยไม่ต้องยื่นโยธา”…อภิสิทธิ์ที่ประชาชนตรวจสอบไม่ได้
ดร.มานะชี้ให้เห็นช่องโหว่ในการก่อสร้างอาคารราชการ ที่ไม่ต้องยื่นแบบกับฝ่ายโยธา ไม่มีมาตรฐานการเปลี่ยนแปลงแบบ ไม่มีการทำ EIA โดยเฉพาะช่วงรัฐบาลคสช. ที่ยกเลิกกติกาหลายอย่าง จนนำไปสู่ความไม่โปร่งใสในเชิงโครงสร้าง
และที่น่าตกใจคือ ตัวเลขงบประมาณก่อสร้างของภาครัฐที่สูงถึงกว่า 7 แสนล้านบาทต่อปี กลับรั่วไหลจากการคอร์รัปชันมากถึง 2 แสนล้านบาท หรือราว 1 ใน 3
“ใคร ๆ ก็รู้ว่าทุกตึกมีการโกง ดูได้จากตอนตึก สตง. ถล่ม ข้าราชการวิ่งหนีตายออกจากศูนย์ราชการ เพราะเขารู้ว่าตึกไม่ปลอดภัย มีรอยร้าว ถูกลดสเปกงาน โกงกันตั้งแต่บนลงล่าง!”
กลไกโกง: ออกแบบโดยเส้นสาย ตรวจงานโดยหลับตา ใช้ภาษีเลี้ยงระบบโกง
การโกงเกิดขึ้นตั้งแต่การกำหนดนโยบาย มีการวิ่งเต้นให้ “คนของตัวเอง” เข้ามาออกแบบโครงการโดยไม่เปิดประมูล ใช้วิธีประกวดราคาโดยวัดจากความ “ชอบ” ของผู้บริหาร นักการเมืองบางคนใช้สถาปนิกและวิศวกรเป็นเครื่องมือในการล็อกสเปก
ดร.มานะ ยกตัวอย่างตึก สตง. ที่ใช้ผนังกระจกมูลค่ากว่าร้อยล้านบาท โดยตั้งคำถามว่าต้นทุนจริงเท่าไหร่ และใครได้ประโยชน์จากราคานี้ ขณะที่บริษัทที่ปรึกษาการก่อสร้างก็โกง ไม่ส่งคนครบตามจำนวนที่แจ้งไว้ ลดคน ลดคุณภาพงาน เหลือแต่กำไรเข้ากระเป๋า
“เจ้าหน้าที่ระดับล่างยังรีดไถ ขอพาเที่ยวคาราโอเกะ อาบอบนวด โกงกันทุกระดับ โกงกันอย่างเป็นระบบ!”
“คอร์รัปชันไม่ใช่แค่เรื่องเงิน แต่ทำให้คนตาย”
สำหรับดร.มานะ การโกงไม่ใช่เรื่องไกลตัว แต่คือภัยคุกคามชีวิต เขาเสนอว่ารัฐบาลต้องปรับวิธีคิดเรื่องจัดซื้อจัดจ้าง เน้นหาผู้รับเหมาที่มีคุณภาพ ไม่ใช่แค่ของถูก และต้องเปิดเผยข้อมูลทั้งหมดให้ประชาชนร่วมตรวจสอบผ่านเว็บไซต์หรือระบบโปร่งใส
“ประชาชนต้องช่วยกันประจานคนโกง เอาเรื่องไปติดแฮชแทกในโซเชียล ถ้าไม่ช่วยกันตะโกน…พวกเขาจะไม่รู้จักอาย”
ใครต้องรับผิดชอบ?
ดร.มานะเน้นว่า ความรับผิดชอบต่อกรณีตึกถล่ม ไม่ใช่แค่ของผู้ออกแบบหรือผู้รับเหมา แต่รวมถึงผู้บริหาร สตง. และคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน (คตง.) ที่เป็นเจ้าของเงินและหน่วยงานก็ต้องรับผิดชอบโดยตรง ไม่สามารถปัดความรับผิดชอบได้
“สัญญาใครทำ จ้างใคร ลายเซ็นวิศวกรที่ถูกอ้างว่าไม่ใช่ของจริง ยิ่งสะท้อนว่าอุตสาหกรรมก่อสร้างบ้านเรากำลังมีปัญหารุนแรง”
เขาเรียกร้องให้ สภาวิศวกร ออกมาทำความสะอาดวงการก่อสร้าง จัดการกับ “มือปืนรับจ้างเซ็นแบบ” ไม่ให้มีใครเสี่ยงชีวิตจากตึกที่ไม่ได้มาตรฐาน
“ประชาชนไม่มั่นใจ ต่างชาติไม่ไว้ใจ เราจะปล่อยให้ประเทศเสี่ยงแบบนี้อีกหรือ? ไม่แฟร์ครับ! ถึงเวลาที่หน่วยงานภาครัฐต้องยอมรับการปฏิรูปและการเปลี่ยนแปลง”
