19 มีนาคม 2568 – กรุงเทพฯ มีรายงานว่ากลุ่ม “มนุษย์ควัน” ได้ส่งหนังสือถึงสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรทุกคน เพื่อขอให้สนับสนุน “การยกเลิกกฎหมายห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้า” เนื่องในโอกาสที่รายงานการประชุมของ คณะกรรมาธิการวิสามัญศึกษากฎหมายบุหรี่ไฟฟ้า กำลังจะเข้าสู่ที่ประชุมสภาฯ
มนุษย์ควันคือใคร? เชื่อมโยงใคร?
“มนุษย์ควัน” เป็นกลุ่มเคลื่อนไหวที่เรียกร้องให้รัฐบาลไทย ยกเลิกกฎหมายห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้า โดยอ้างว่าเป็น กลุ่มผู้ใช้บุหรี่ไฟฟ้า และมีการทำงานร่วมกับกลุ่ม “ลาขาดควันยาสูบ” (ECST – Ends Cigarette Smoking Thailand) มาอย่างต่อเนื่อง
อย่างไรก็ตาม การค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับ ECST พบว่าองค์กรนี้มีการเคลื่อนไหว ร่วมกับบริษัทบุหรี่ข้ามชาติ เช่น Philip Morris Thailand Limited (PMTL) โดยมีวัตถุประสงค์ คัดค้านการห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้า และมีความเชื่อมโยงกับ มูลนิธิที่ได้รับทุนจากบริษัทยาสูบ
เปิดข้อมูล ECST และบทบาทของ Philip Morris
ข้อมูลจาก Google ระบุว่า “Ends Cigarette Smoking Thailand (ECST) เป็นกลุ่มที่สนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้าในประเทศไทย และทำงานควบคู่กับ Philip Morris Thailand Limited (PMTL) เพื่อคัดค้านการแบนบุหรี่ไฟฟ้า กลุ่มนี้ยังมีความเชื่อมโยงกับเครือข่ายระดับนานาชาติที่ส่งเสริมแนวคิด ‘ลดอันตรายจากการสูบ’ (Harm Reduction) ผ่านมูลนิธิ Foundation for a Smoke-Free World ซึ่งได้รับการสนับสนุนจาก Philip Morris International (PMI)”
ทั้งนี้ Philip Morris International (PMI) เป็นหนึ่งในบริษัทบุหรี่ยักษ์ใหญ่ของโลก ซึ่งให้การสนับสนุน มูลนิธิ Foundation for a Smoke-Free World เพื่อผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนผ่านจากบุหรี่ธรรมดาไปสู่บุหรี่ไฟฟ้า
เอกสารจาก “มนุษย์ควัน” ถูกส่งถึงกรรมาธิการฯ และถูกบรรจุในรายงานสภาฯ
มีรายงานว่า กลุ่ม “มนุษย์ควัน” ได้จัดทำเอกสารซึ่งแปลจากเอกสารของ Philip Morris International และส่งต่อให้กับ คณะกรรมาธิการวิสามัญศึกษากฎหมายบุหรี่ไฟฟ้า โดยเนื้อหาของเอกสารนี้ ได้รับการบรรจุอยู่ในหน้า 32-34 ของรายงานกรรมาธิการฯ เล่ม 1 ซึ่งเสนอต่อประธานสภาผู้แทนราษฎรเพื่อพิจารณาในการประชุมสภาฯ
นอกจากนี้ นายสาริษฏ์ สิทธิเสรีชน เจ้าของเพจ “มนุษย์ควัน” ยังทวงถามสัญญาจากนายกฯ ช่วงหาเสียงที่เคยสนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้าถูกกฎหมาย และตอบโต้การกวาดล้างบุหรี่ไฟฟ้าในขณะนี้ว่าไม่ช่วยแก้ปัญหา เสนอให้ออกกฎหมายควบคุมแทน โดยอ้างว่า “การแบนบุหรี่ไฟฟ้าไม่สามารถลดปัญหาการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในเยาวชนได้ ตลอด 10 ปีที่ผ่านมา มีบทเรียนชัดเจนว่าการห้ามจำหน่ายกลับส่งผลให้เกิด ตลาดมืด การทุจริตของเจ้าหน้าที่ และการลักลอบนำเข้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงที่มีข่าวการจับกุมและเรียกรับผลประโยชน์จากธุรกิจสีเทา”
ความกังวลของภาคประชาสังคม
มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ ได้ออกมาแสดงความกังวลเกี่ยวกับ เบื้องหลังของการผลักดันบุหรี่ไฟฟ้าในประเทศไทย โดยชี้ให้เห็นว่า กลุ่มที่เคลื่อนไหวเหล่านี้อาจได้รับอิทธิพลหรือมีความเชื่อมโยงกับบริษัทยาสูบข้ามชาติ ที่ต้องการเปิดตลาดบุหรี่ไฟฟ้าในไทย
จุดที่ต้องจับตาคือ
- การพิจารณาในที่ประชุมสภาฯ – รายงานของคณะกรรมาธิการฯ จะถูกนำเสนอ และอาจส่งผลต่อทิศทางของกฎหมายบุหรี่ไฟฟ้าในอนาคต
- อิทธิพลของบริษัทยาสูบข้ามชาติ – การที่กลุ่มสนับสนุนบุหรี่ไฟฟ้ามีความเกี่ยวข้องกับบริษัทบุหรี่ข้ามชาติ อาจเป็นข้อกังวลว่า นี่คือการเคลื่อนไหวเพื่อเปิดตลาดบุหรี่ไฟฟ้าในไทย มากกว่าการปกป้องสุขภาพของประชาชน
- ท่าทีของ ส.ส. และรัฐบาล – สมาชิกสภาฯ จะตัดสินใจอย่างไร? จะมีใครสนับสนุนการยกเลิกกฎหมายห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้า หรือจะมีการตั้งคำถามเกี่ยวกับ ผลประโยชน์แอบแฝงของกลุ่มที่อยู่เบื้องหลัง?
