อ่อนแอเมื่อไหร่…เขาก็รุกเข้ามาเมื่อนั้น” — รศ.ดร.ปณิธาน วัฒนายากร ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงและการต่างประเทศ
เรียบเรียงจากบทสัมภาษณ์ในรายการ “เที่ยงเปรี้ยงปร้าง”
ดำเนินรายการโดย สมจิตต์ นวเครือสุนทร
⸻
ปะทะช่องบก ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ
ท่ามกลางกระแสข่าวเหตุปะทะชายแดนไทย–กัมพูชาที่ช่องบก อ.น้ำยืน จ.อุบลราชธานี เมื่อช่วงเช้ามืดของวันที่ 28 พฤษภาคม 2568 ซึ่งทำให้ทหารกัมพูชาเสียชีวิต 1 นาย รศ.ดร.ปณิธาน วัฒนายากร มองว่าสิ่งนี้ “ไม่ใช่เหตุการณ์เฉพาะหน้า แต่คือผลลัพธ์ของการเคลื่อนไหวเชิงยุทธศาสตร์อย่างเป็นระบบของกัมพูชา”
“เขาขยับกำลังเข้ามาในพื้นที่พิพาทภายใต้กรอบ MOU 2543 อย่างต่อเนื่องและเป็นระบบ โดยผู้นำของเขาสั่งการตรง ใช้คำว่า ‘ปกป้องอธิปไตย’ เพื่อจัดระเบียบชายแดนแบบไม่ถอย ไทยต้องเตรียมรับพฤติกรรมใหม่ของกัมพูชา”
แม้จะมีการเจรจาผ่านกลไกคณะกรรมการชายแดนทั่วไป (TBC) อย่างสม่ำเสมอ แต่การสื่อสารที่ขาดประสิทธิภาพของทหารกัมพูชาอาจทำให้เกิดความตื่นตระหนกและนำไปสู่เหตุปะทะ
⸻
อ่อนแอเมื่อไหร่ เขาก็รุกเข้ามาเมื่อนั้น
“ความคลุมเครือของพื้นที่ที่ยังไม่มีเส้นเขตแดนแน่ชัด จะเปิดโอกาสให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งรุกเข้ามาเพื่อสถาปนาแนวต้านใหม่… อ่อนแอเมื่อไหร่ เขาก็รุกเข้ามาเมื่อนั้น”
อาจารย์ปณิธานเตือนว่า ประเทศใดที่ขาดเอกภาพ ไม่ว่าจะในเชิงนโยบายหรือกำลังในพื้นที่ จะตกเป็นฝ่ายเสียเปรียบเสมอ และสถานการณ์ชายแดนไทย–กัมพูชาเวลานี้สะท้อนความเปราะบางเช่นนั้น
⸻
ศักยภาพสูงแต่ขาดเอกภาพ
แม้ไทยจะมีศักยภาพทางทหารและการทูตเหนือกว่าหลายประเทศในภูมิภาค แต่สิ่งที่ไทยยังขาดคือ “เอกภาพ” ทั้งในการสั่งการ และการจัดวางนโยบายความมั่นคงอย่างจริงจัง
“การสั่งการไม่มีเอกภาพ ขาดความชัดเจน ขาดการเดินเกมรุกทางการทูต ทำให้เรากลับกลายเป็นฝ่ายเสียเปรียบ ทั้งที่ควรได้เปรียบ”
⸻
ความสัมพันธ์ดี แต่สถานการณ์แย่?
แม้ความสัมพันธ์ระหว่างผู้นำไทย–กัมพูชาจะใกล้ชิดกันมาหลายรุ่น ทั้งรุ่นพ่อถึงรุ่นลูก แต่อาจารย์ปณิธานกลับเห็นว่าความสัมพันธ์นี้กำลังย้อนแย้ง
“ความสัมพันธ์ที่ดีควรออกมาในเชิงเสถียรภาพ แต่กลับเกิดปัญหาเรื่องการเคลื่อนกำลัง จึงต้องดูว่าเขาสองมาตรฐานหรือเปล่า”
เขาย้ำว่าไทยต้องกล้ายกระดับความเข้มแข็งของการวางกำลังชายแดน และไม่ควรสั่งห้ามการใช้เทคโนโลยีสื่อสารสมัยใหม่ เพราะจะยิ่งตอกย้ำข้อสงสัยตามที่กัมพูชาอ้าง
⸻
กลยุทธ์ปลุกชาตินิยมภายใต้วิกฤตภายใน
อาจารย์ปณิธานยังตั้งข้อสังเกตถึงภาวะเศรษฐกิจและการเมืองภายในกัมพูชาว่า อาจเป็นแรงผลักให้ผู้นำใช้แนวทางชาตินิยมมาสร้างความชอบธรรมทางอำนาจ
“เศรษฐกิจภายในกัมพูชาไม่ดี ฝ่ายค้านก็มีกำลังเพิ่มมากขึ้นผ่านการสื่อสารสมัยใหม่ จึงมีความเป็นไปได้ว่าผู้นำเลือกใช้แนวชายแดนเป็นจุดรวมอารมณ์ชาตินิยม”
⸻
คำเตือนถึงรัฐบาลไทย
“รัฐบาลต้องไม่ปล่อยให้เกิดการปักธงรุกล้ำ หรือสถาปนาแนวต้านใหม่ในพื้นที่พิพาท ต้องเร่งจัดระบบใหม่ทั้งในพื้นที่และในนโยบาย”
อาจารย์ปณิธานแนะนำว่า ฝ่ายนโยบายของไทยควรลงพื้นที่มากขึ้น ให้เจ้าหน้าที่มีความชัดเจนในการปฏิบัติงานมากกว่าเดิม รวมถึงควรให้กรรมาธิการรัฐสภาเข้าตรวจสอบข้อเท็จจริง เพื่อกำหนดแนวทางป้องกันไม่ให้สถานการณ์ลุกลาม
#ThePublisherTH #สำนักข่าวออนไลน์เพื่อสังคม #กองทัพบก #กัมพูชา #ชายแดนไทยกัมพูชา #ทหารไทย #รักษาชายแดน
