ดร.สนธิ คชวัฒน์ ผู้ทรงคุณวุฒิด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ชมรมนักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมไทย ให้สัมภาษณ์ The Publisher ผ่านรายการเที่ยงเปรี้ยงปร้าง ถึงกรณีรัฐบาลประกาศให้เรื่องฝุ่น PM 2.5 เป็นวาระแห่งชาติว่า ในปี 2562 รัฐบาลพล.อ.ประยุทธ์ มีการประกาศเป็นวาระแห่งชาติ และมีแผนแม่บทในการแก้ปัญหาแล้วตั้งแต่ปี 2562-2567 แต่ไม่มีการขับเคลื่อนอย่างจริงจังหลังมีการเปลี่ยนรัฐบาล การดำเนินการขาดช่วงไปตั้งแต่ปี 2566 จนถึงปัจจุบัน
“มีตัวเลขที่ชัดเจนยืนยันว่า ในปี 2563-3565 จำนวนวันที่มีปริมาณฝุ่นอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน จุดความร้อนลดลง ผู้เจ็บป่วยด้วยโรคทางเดินหายใจลดลงมาตลอด เช่น จุดความร้อนจาก 146,000 จุดในปี 63 ลดลงเหลือแค่ 53,643 จุดเท่านั้นในปี 65 แต่ในปี 66 เพิ่มเป็น 178,230 จุด ส่วนผู้ป่วยทางเดินหายใจก็ลดลงตลอดจาก 1,116,000 กว่าคน ในปี 63 ลดลงเหลือแค่ 9 แสนกว่าคนในปี 65 แต่ปี 66 เพิ่มเป็น 2.3 ล้านคน หลังเปลี่ยนรัฐบาล สะท้อนถึงการไม่เข้มงวดในการใช้แผน มีผลศึกษาจากกระทรวงสาธารณสุขระบุว่า คนที่อยู่ในพื้นที่มลพิษสูงมีมากถึง 38 ล้านคน จาก 67 ล้านคน ทำให้อายุลดลงประมาณ 1.78 ปี เมื่อได้รับมลพิษต่อเนื่องทุกวันจะมีปัญหาเรื่องสุขภาพอนามัย เป็นโรคระบบทางเดินหายใจมากขึ้น” ดร.สนธิ กล่าว
ดร.สนธิ กล่าวว่า ที่ผ่านมามาสเตอร์แพลนดีหมดแต่ขาดแอคชัน เช่น กำหนดไว้ว่าต้องไม่มีการเผาไร่อ้อย 100 % ในปี 2565 ก.เกษตรฯ อุตฯ ต้องไปจัดการ แต่ก็ยังไม่ได้ดำเนินการให้เป็นไปตามแผนอย่างจริงจัง แผนเก่ายังมีกำหนดด้วยว่าให้ย้ายท่าเรือคลองเตยออกจากกรุงเทพฯ รวมถึงอีกหลายแผนแต่ก็ยังไม่ได้ทำ ตอนนี้จะกำหนดเป็นวาระแห่งชาติอีก ก็จะซ้อนของเก่า คงจะมีการตั้งศูนย์ปฏิบัติการฝุ่นแยกออกไป หรือเป็นเพราะรัฐบาลใหม่จึงไม่เอาแผนของรัฐบาลเก่าหรือไม่ แต่ผมมองว่าแผนเก่ามันเกิดจากการระดมความเห็นทุกภาพส่วนใช้ได้ ไม่จำเป็นต้องกำหนดแผนใหม่แค่ปฏิบัติอย่างจริงจังก็จะช่วยแก้ปัญหาได้อยู่แล้ว สิ่งที่ประเทศไทยต้องการไม่ใช่แผนใหม่ แต่เป็นการปฏิบัติตามแผนที่มีอยู่ เพราะแผนพร้อมอยู่แล้วแต่แอคชันไม่มี นี่คือความล้มเหลวในการแก้ไขปัญหาฝุ่น PM 2.5
ส่วนมาตรการขึ้นรถไฟฟ้า รถเมล์ฟรี เป็นเพียงการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุเท่านั้น เพราะฝุ่นที่ลดลงไม่ใช่เพราะมาตรการนี้แต่เป็นเพราะอากาศถ่ายเทได้ดีขึ้น แต่ตั้งแต่วันที่ 29-31 ม.ค.68 อากาศจะเริ่มปิดอีกครั้ง และจะรุนแรงในวันที่ 31 ม.ค.- 2 ก.พ.68 ฝุ่นจะกลับมาอีกครั้ง เพราะลมจะอ่อนลงลมจากทะเลจะพัดขึ้นไป ซึ่งจะวัดได้เลยว่ารถไฟฟ้า รถเมล์ฟรีได้ผลจริงหรือไม่ โดยดูจากวันที่ 31 ม.ค. 68 ซึ่งเป็นวันสุดท้ายของมาตรการรถไฟฟ้าฟรี เพราะไม่มีลมช่วยแล้ว
ดร.สนธิ ยังกล่าวถึงไอเดียของน.ส.ธีรรัตน์ สำเร็จวาณิชย์ รมช.มหาดไทย ที่เสนอทำป้ายรถเมล์ติดแอร์สู้ฝุ่นก็ไม่ถูกจุดเป็นปลายเหตุ ปัญหาฝุ่นต้องไปจับรถควันดำไม่ใช่ทำป้ายรถเมล์ติดแอร์ป้องกันฝุ่น ถ้าจะทำแบบนั้นแจกหน้ากาก N95 ให้คนที่ต้องรอรถเมล์ดีกว่าภาวะวิกฤตต้องหยุดที่ต้นเหตุก่อน