เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษาได้เผยแพร่ พระราชบัญญัติมาตรการของฝ่ายบริหารในการป้องกันและปราบปรามการทุจริต (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2568 ซึ่งมีผลบังคับใช้ทันทีหลังประกาศ โดยกฎหมายฉบับนี้มีการปรับปรุงหลักการสำคัญและเพิ่มอำนาจให้ สำนักงาน ป.ป.ท. (คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ) สามารถดำเนินการไต่สวนและดำเนินคดีเจ้าหน้าที่รัฐที่มีพฤติกรรมทุจริตและประพฤติมิชอบได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
🔎 5 จุดเปลี่ยนสำคัญของกฎหมายใหม่
1) นิยามใหม่ของ “ประพฤติมิชอบ” ขยายขอบเขตอำนาจ ป.ป.ท.
• เพิ่มการฝ่าฝืนกฎหมาย ระเบียบ หรือข้อบังคับเกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่ให้เป็น ฐานความผิดประพฤติมิชอบ (ไม่รวมถึงทุจริตต่อหน้าที่)
• เปิดทางให้ ป.ป.ท. ดำเนินคดีวินัยและอาญาได้โดยตรง โดยไม่ต้องรอคำสั่งจากหน่วยงานอื่น
2) ป.ป.ช. ส่งสำนวนคดีทุจริตให้ ป.ป.ท. ดำเนินการได้เร็วขึ้น
• กำหนดแนวทางให้สามารถส่งสำนวนทั้งแบบมอบหมายทั่วไปและแบบเฉพาะเรื่อง ลดความล่าช้าในการดำเนินคดี
3) เร่งรัดการไต่สวน ไม่ให้ยืดเยื้อเกิน 5 ปี
• ป.ป.ท. ต้องเริ่มไต่สวน ภายใน 60 วัน หลังได้รับเรื่อง และต้องแล้วเสร็จ ภายใน 2 ปี
• กรณีซับซ้อนสามารถขยายได้ สูงสุด 3 ปี และหากเกี่ยวข้องกับต่างประเทศอาจขยายได้ถึง 5 ปี แต่ต้องมีเหตุผลชัดเจน
4) กำหนดกรอบเวลาเอาผิดทางวินัยเจ้าหน้าที่รัฐ
• ผู้บังคับบัญชาต้อง ลงโทษทางวินัยภายใน 60 วัน หลัง ป.ป.ท. มีมติชี้มูล หากไม่ทำโดยไม่มีเหตุผล ถือว่าเป็นความผิดวินัยร้ายแรง
5) ป.ป.ท. มีอำนาจออกหมายจับและจับกุมผู้กระทำผิด
• คณะกรรมการ ป.ป.ท. สามารถยื่นคำร้องขอศาลออกหมายจับเจ้าหน้าที่รัฐที่ถูกชี้มูล ได้โดยตรง หากพบพฤติการณ์หลบหนี
• สามารถมอบหมายให้พนักงาน ป.ป.ท. หรือเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองและตำรวจ ดำเนินการจับกุมได้ทันที
ป.ป.ท. ได้อำนาจเพิ่ม แต่ยังมีจุดที่ควรจับตา
จุดแข็งของกฎหมายฉบับนี้ คือการให้ ป.ป.ท. มีอำนาจเต็มที่ในการจัดการกับเจ้าหน้าที่รัฐที่ทุจริต โดยไม่ต้องรอขั้นตอนที่ซับซ้อนจากหน่วยงานอื่น ทำให้การปราบปรามการโกงเร็วขึ้น แต่ยังมีข้อกังวล เช่น การกำหนดขอบเขต “ประพฤติมิชอบ” ที่กว้างขึ้น อาจทำให้เกิดการใช้กฎหมายในทางที่ผิดเพื่อเล่นงานฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง หรือใช้เป็นเครื่องมือกดดันเจ้าหน้าที่รัฐบางกลุ่ม
อีกจุดที่น่าสนใจคือ แม้ ป.ป.ท. จะได้อำนาจไต่สวนและจับกุมเพิ่มขึ้น แต่ยังไม่มีมาตรการตรวจสอบการใช้อำนาจเหล่านี้อย่างชัดเจน ซึ่งอาจต้องติดตามผลกระทบต่อระบบยุติธรรมในอนาคต
อ่านประกาศราชกิจจาฯ ฉบับเต็ม คลิก: https://ratchakitcha.soc.go.th/documents/51917.pdf
